تقویت تجارت ایران و چین تحریمهای آمریکا را از کار انداخته است
شرکت امنیت دریایی دراید گلوبال میگوید چین و ایران در چارچوب توافقی راهبردی، ساز و کاری برای تبادل فناوری نظامی ایجاد کردهاند. الگویی که تحریمها را دور میزند و ایران را تامین مالی میکند.
در گزارش این شرکت غربی که به صادرات نفت ایران، خریدهای چینی و رشد ناوگان سایه هم میپردازد، آمده است: حلقه تجاری نفت-سلاح بین پکن و تهران که از همکاری راهبردی جامع دو کشور در سال ۲۰۲۱ نشأت میگیرد، به ایران این امکان را میدهد که عملیاتهای نظامی و نیابتی خود را از طریق صادرات مخفیانه نفت تامین مالی کند و در عین حال فناوریهای نظامی چینی را به دست آورد.
این روند علیرغم اجرای ناقص تحریمها، زیرساختهای تجاری ایران را در برابر تحریمهای آمریکا تقویت میکند و تهدیدی جدی برای ثبات منطقهای و منافع استراتژیک غرب به شمار میرود.
بر اساس این گزارش، حجم صادرات نفت تحریمشده ایران همچنان بالاست. تهران روزانه بین ۱.۵ تا دو میلیون بشکه نفت صادر میکند که ۸۰ تا ۹۰ درصد آن به چین میرود و درآمد سالانه این صادرات به حدود ۵۳ تا ۵۴ میلیارد دلار میرسد.
حدود ۴۷۷ نفتکش اغلب با ردیابهای خاموش در ناوگان سایه فعالیت میکنند. در این ناوگان، انتقال نفت بهصورت کشتی به کشتی است و نفت خام ایران به پالایشگاههای چینی منتقل میشود.
سپاه پاسداران در اکتبر ۲۰۲۵ با برخی شرکتهای چینی برای دریافت قطعات موشک و پهپاد از جمله سامانه اچکیو-۹ توافق کرد. با وجود ۱۹ دوره تحریم آمریکا که بیش از ۲۵۰ نهاد و کشتی را در سال ۲۰۲۵ هدف قرار داده است، این جریانها همچنان از طریق پرداختهای با یوان، مبادله کالا و شبکههای پیچیده شرکتهای پوششی ادامه دارد. گسترش ناوگان سایه که اکنون حدود ۱۰ درصد از ظرفیت جهانی نفتکشها را تشکیل میدهد، خطر عادیسازی عدم رعایت قوانین و تکهتکه شدن حکمرانی در تجارت دریایی را افزایش میدهد.
گزارش شرکت غربی میافزاید: گروههای وابسته به ایران از جمله حوثیها، با استفاده از اجزای موشکی و پهپادی تامین شده از سوی چین، بیش از ۱۳۰ حمله در دریای سرخ و خلیج عدن انجام دادهاند. این حملات با استفاده از فناوریهای پیشرفته چینی انجام شده، بهطوری که میزان موفقیت این حملهها نسبت به سال ۲۰۲۳، تا ۴۰ درصد افزایش یافته است.
در همین حال، مایکل یخیل لایتر، سفیر اسرائیل در آمریکا اخیرا نسبت به نشانههایی نگرانکننده هشدار داد که نشان میدهند چین ممکن است به برنامه تقویت موشکهای بالستیک ایران کمک کند.
به گزارش اندیشکده «مرکز اورشلیم برای امنیت و امور خارجی»، در حالی که اسرائیل در حال تقویت سامانههای دفاعی خود و شتابدادن به تولید موشکهای پیکان (Arrow) است، ایران نیز در حال بازسازی و تقویت نیروهای خود است. تهران بهصراحت اعلام کرده که برنامه هستهایاش را کنار نخواهد گذاشت، حتی به بهای درگیری نظامی دیگری. مقامهای ارشد نظامی اسرائیل گزارش دادهاند که ایران در مراحل پیشرفتهای از مذاکرات با چین برای خرید سامانههای پدافند هوائی و جنگندهها قرار دارد. تهران در حال ارسال پیامهای روشنی است. رئیسجمهور ایران اعلام کرد: «ایران از برنامه هستهای خود عقبنشینی نخواهد کرد. هرگونه حمله اسرائیل با انتقامی دردناک مواجه خواهد شد که مناطق مرکزی اسرائیل را هدف قرار میدهد.»